تغییر سال مالی
آیا شما از امکان تغییر سال مالی شرکت خود اطلاعات کافی دارید؟
آیا می‌دانید کدام شرکت‌ها شرایط کافی برای تغییر سال مالی خود را دارند؟
آیا می‌دانید تغییر سال مالی شرکت‌ها چه مزایایی برای آنها دارد؟
در قانون تجارت، به صراحت مواد ۱۰۰، ۱۰۱، ۱۱۰ و ۱۲۶ قانون مالیاتهای مستقیم تعریفی از سال مالی و مالیاتی نشده است. صریح‌ترین اشاره در بند ۱۹ ماده ۸ اصلاحیه قانون تجارت با تنها با این مضمون ارائه شده است، «تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت در موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان به مجمع عمومی سالانه» که باید صاحبان سهام در طرح اساسنامه شرکت سهامی درج کنند. همچنین در مواد ۲۳۲، ۲۳۷، ۸۹ و ۱۳۸ به سال مالی اشاره و تاکید شده است. در استانداردهای حسابداری تمامی مباحث بر مبنای سال مالی تدوین شده است. در استاندارد نحوه ارائه صورت‌های مالی برای تعریف دوره گزارشگری آمده است «صورت‌های مالی باید حداقل به طور سالانه ارائه شود»، بر طبق توضیحات موجود در قوانین و مقررات اشاره شده، انتخاب سال مالی برای شرکت‌ها آزاد است، بدین ترتیب که هم می‌تواند یک سال شمسی انتخاب شود یا می‌تواند از هر تاریخی شروع و به سال بعد منتهی شود. بنابراین صاحبان سهام شرکت‌ها در موقع تاسیس شرکت و یا در ادامه فعالیت خود می‌توانند محدوده سال مالی شرکت خود را به دلخواه انتخاب، یا تغییر دهند. طبق عادت دیرینه انتخاب سال مالی از ابتدای فروردین لغایت اسفند ماه بدلیل منطبق بودن با سال شمسی در بیشتر شرکت‌ها اتفاق افتاده است اما تغییر آن، یا انتخاب سال مالی که منطبق با سال شمسی نباشد فوایدی دارد که تاکنون مورد توجه صاحبان شرکت‌ها قرار نگرفته است. بیشتر آنها حتی از امکان تغییر سال مالی خود اطلاع ندارند. در اینجا میخواهیم شرکتهایی که شرایط تغییر سال مالی که منطبق با سال شمسی نباشد، را با هم بررسی نمائیم:
۱– شرکتهایی که در ماه منتهی به پایان سال مالی کمترین میزان موجودی انبار را دارند، می‌توانند محدوده‌ای را انتخاب کنند که انجام و هزینه انبارگردانی آن به سهولت و ارزان‌تر تمام شود.
۲– شرکتهایی که تمایل دارند اطلاعات مالی سالانه آنها منطبق با شرکت‌های همکار خارجی باشد، می‌توانند سالی منطبق با سال میلادی انتخاب کنند یعنی از ۱۱/۱۰ لغایت ۱۰/۱۰ سال بعد.
۳– در هلدینگ‌ها، شرکت‌های زیر مجموعه که عضو شرکت مادر هستند و سال مالی آنها با همدیگر منطبق نیست می‌توانند با تغییر سال مالی با یکدیگر هماهنگ شوند.
۴– شرکتهایی که بطور مثال در ۴ یا ۶ ماهه ابتدای سال شمسی ترافیک کاری دارند و باید پاسخگوی مشتریان و یا ارباب رجوع‌های خود باشند نیز، می‌توانند سال مالی خود را به نیمه دوم سال تغییر دهند. با مطالعه‌ای که بر روی سال‌های مالی موسسات حسابرسی انجام شده است، به این نتیجه رسیده اند که، عمده موسسات حسابرسی سال مالی متفاوتی نسبت به سال شمسی دارند و علت آن تنها به دلیل ترافیک فعالیت ۴ ماهه آنها است که با آن آشنا هستید.
۵– شرکتهایی مانند داریا بهروش که قصد دارند درآمد خود را در زمینه ارائه خدمات مالی ، حسابداری و حسابرسی به شرکتهایی که معمولا امور مربوط بستن حساب‌ها، انجام حسابرسی مالی ، برگزاری مجمع و انجام حسابرسی مالیاتی و ارسال اظهارنامه خود را تا تیر ماه سال بعد انجام می دهند ، می‌توانند سال مالی منتهی به ۳۱ شهریور ماه را انتخاب کنند.
در این صورت واحد مالی، وظیفه بستن حساب‌ها، تهیه صورت‌های مالی و اظهارنامه مالیاتی را در فصل پاییز انجام می‌دهد و همچنین حسابرسی مالی و مالیاتی با هزینه کمتری صورت می‌پذیرد (در نیمه دوم سال معمولا حسابرسان ظرفیت مازاد دارند) و کارکنان و مدیران از تعطیلات نوروزی و تابستان استفاده کامل می‌برند و ضمنا زمان رسیدگی ممیزین محترم مالیاتی معمولا در نیمه دوم سال صورت می‌پذیرد. بنابراین با فرصت مناسب، طرفین به بحث‌های مالیاتی می‌پردازند. از طرف دیگر تهیه دفاتر قانونی و تحویل اظهارنامه مالیاتی در زمانی انجام می‌شود که حضور ارباب رجوع در ادارات مربوطه کاهش یافته است.
بنابراین هر شرکتی می‌تواند تعریفی برای سال مالی خود انجام دهد و نسبت به تغییر آن اقدام کند. بیش از ۹۹ درصد شرکت‌ها بصورت پیش فرض سال مالی شمسی را انتخاب کرده‌اند که با مطالعه موضوع فعالیت شرکت، ترافیک کاری، مباحث پرسنلی، مراجعات به ادارات و سازمان‌های دولتی و سایر مثال‌هایی که در اینجا به آن اشاره است، می‌توانند نسبت به تغییر سال مالیشرکت خود اقدام نمایند. اگر این اقدام صورت پذیرد پله‌ای از ارتقای فرهنگ شرکت داری طی شده است، در ضمن در مورد نحوه تغییر آن حتما با بازرس شرکت مشاوره شود.